علی جبلعاملی پیشبینی کرد:
تداوم رشد بازارسرمایه، بهرغم چالشها
علی جبلعاملی، قائم مقام مدیرعامل و معاون توسعه بازار گروه مالی کارآمد، در خصوص روند اخیر شاخصهای بورسی و مسیر بازارسرمایه و چالشهای پیشروی این بازار تا پایان سال به مدار اقتصادی، گفت: طی یک ماه گذشته مسیر بازارسرمایه نسبتا امیدوار کننده بود به نحوی که شاخص کل بورس تهران از قله 2.5 میلیون واحدی عبور کرد و این در حالی است که هنوز این سطح رشد، با ارزش واقعی بازار فاصله دارد.
او، در پاسخ به این سوال که چه ریسکهایی پیشروی بازارسرمایه است و روند سه هفته گذشته بازارسرمایه تداوم دارد یا خیر؟ گفت: طبیعی است که همه بازارهای مالی دنیا از جمله بازارسرمایه کشور ما همواره تحت تاثیر متغیرهای زیادی قرار دارند و با چالشهای زیادی هم روبرو هستند.
او افزود: درحال حاضر یکی از ابهامات بازارهای مالی دنیا از جمله بازارسرمایه ایران، روی کار آمدن جمهوریخواهان در ایالات متحده است. در عرصه اقتصاد بینالملل، نسبت به رویکرد دونالد ترامپ تردیدهای زیادی وجود دارد؛ به ویژه شخصیت غیرقابل پیشبینی و سیاستهای او در قبال منطقه میتواند متغیر اثرگذاری باشد.
علی جبلعاملی، با بیان اینکه در فضای اقتصاد داخلی، نرخ بهره بدون ریسک، نخستین و مهترین چالش پیشروی بازارسرمایه است، افزود: نرخ بهره کماکان بالا است و طبیعتاً این موضوع مسیر تامینمالی شرکتها برای اجرا یا تکمیل طرحهای مولد را ناهموار میکند. البته نرخبهره همواره باید به نرخ تورم نزدیک باشد و نمیتوان به راحتی آن را کاهش داد؛ به ویژه اینکه کاهش نرخ بهره در صورت عدم کاهش نرخ تورم منابع را به سمت بازارهای غیرمولد سوق میدهد. منابع سیال است و کاهش یکباره نرخ بهره هم تبعات منفی به همراه دارد.
معاون توسعه بازار گروه مالی کارآمد، با اشاره به ریسک ارز چند نرخی، افزود: موضوع اثرگذار مهم دیگر برای بازارسرمایه، ارز چند نرخی و فاصله نرخ ارز نیمایی و بازار است. البته این ریسک با تصمیم درست وزارت اقتصاد و بانک مرکزی کمرنگ شده و فاصله این نرخ از 40 درصد به زیر 20 درصد رسیده است.
او، با بیان اینکه نسبت به اصلاح نرخ ارز خوشبینی وجود دارد، افزود: دولت به این باور رسیده که نرخ نیمایی باید به نرخ بازار آزاد نزدیک شود. البته اصلاح نرخ ارز پیچیده، دشوار و زمانبر است و به ویژه اینکه در ابتدای راه، هر دو نرخ باید کنترل شود؛ زمانی که نرخ ارز نیمایی افزایش پیدا میکند در مقابل نرخ ارز آزاد هم نباید افزایشی باشد.
قائممقام مدیرعامل گروه مالی کارآمد، موضوع افزایش نقدینگی و فعالیت در بازارهای غیرمولد را چالش بعدی کل اقتصاد و همچنین بازارسرمایه دانست و گفت: اگر نگوییم بودجه 1404 کاملا انبساطی بسته شده اما دستکم نسبت به بودجه سال گذشته انبساطی است؛ هرچند این ساختار بودجه به نفع بازارسرمایه و رشد تولید است، اما کنترل نقدینگی فزاینده کماکان ریسک مهم اقتصاد کشور محسوب میشود. اگر رشد نقدینگی حساب شده نباشد و منابع جامعه به سمت بازارهای مولد هدایت نشود، بدون شک کار برای کنترل تورم دشوار میشود.
او ادامه داد: به ویژه اینکه طی چند ماه گذشته بخش زیادی از نقدینگی جامعه به سمت بازار رمزارزها، خودرو یا پلتفرمهای طلا حرکت کرده که این موضوع نه تنها به رشد تولید و اقتصاد کشور کمکی نمیکند، بلکه معاملات این بازارها در فضای غیرشفاف و مبهم انجام میشود و در روزهای اخیر نیز شاهد افزایش کلاهبرداری از جمله خالی فروشی طلای آب شده در این بازارها هستیم.
علی جبلعاملی، با اشاره به اینکه ناترازی انرژی چالش دیگر بخش مولد اقتصاد و شرکتهای بورسی است، افزود: ناترازی انرژی تولید مستمر شرکتها را محدود کرده و اثر آن کاملا در صورتهای مالی شرکتها قابل مشاهده است و این چالش در زمستان هم ادامه دارد.
معاون توسعه بازار گروه مالی کارآمد، افزود: اما با تمام چالشها و ریسکهای عنوان شده بازارسرمایه از ظرفیت رشد قابل توجهی برخوردار است و من نسبت به بازارسرمایه خوشبینم. درحال حاضر و برخلاف یک دوره طولانی، شاهد تعادل صف عرضه و تقاضا هستیم. همچنین براساس اخبار به زودی شرکتهای جدیدی در بورس و فرابورس پذیرش میشوند که عامل مهمی برای تحرک بازار است. بازدهی بازار طی سه هفته گذشته قابل توجه بود و ما به تدریج شاهد آشتی سرمایهگذاران با بازارسرمایه هستیم. از همه مهمتر اینکه شاخص از مقاومت کلاسیک 2 میلیون و 200 هزار واحد و سپس 2 و میلیون 300 هزار واحد عبور کرد.
او افزود: هرچند ترسهایی از تجربه سال 99 برای نهاد ناظر و سرمایهگذار باقی مانده یا هرچند اتفاق 17 اردیبهشت ماه 1402 به اعتماد سرمایهگذاران آسیب زد، اما با این حال وزارت اقتصاد برای پیشبینی پذیری اقتصاد، شفافیت و بازگشت اعتماد سرمایهگذاران بورسی عزم جدی دارد و سازمان بورس و اوراق بهادار هم طی چند ماه گذشته اقدامات مهم و قابل توجهی برای حفظ اعتماد سرمایهگذاران انجام داده که این عوامل شرایط را با سال 99 یا 1402 متفاوت میکند و امیدوارم در ادامه راه، به اهمیت بازارسرمایه همچون بازار پول توجه شود.
علی جبلعاملی، ادامه داد: همچنین مزیت مطلق بازارسرمایه نقدشوندگی است و شما در هیچ بازاری به سرعت بازارسهام امکان تبدیل دارایی به پول را ندارید. ابزارهای متنوع گستردهای هم در بازارسرمایه فعال است و به زودی معاملات گواهی سپرده شمش نقره هم به این ابزارها اضافه میشود و شما این امکان را دارید که در کلاسهای مختلف دارایی از طلا و مسکن و نقره تا سهام سرمایهگذاری کنید؛ فضای بازارسرمایه با همه فراز و نشیبها همچنان امنتر و شفافتر از سایر فضاهای سرمایهگذاری است. بنابراین مجموعه این عوامل میتواند به تداوم هدایت نقدینگی به بازارسرمایه، افزایش کارایی بازار و تعادل عرضه و تقاضا منجر شود.
قائممقام مدیرعامل گروه مالی کارآمد، افزود: البته در مقطعی که هستیم همچنان به یک همت همه جانبه برای افزایش کارایی بازارسرمایه نیاز داریم. بخشی از آن اصلاح ناترازیها است. سمت دیگر آن مدیریت نرخ ارز، کنترل تورم و کاهش نرخبهره متناسب با تورم است. درکنار این عوامل باید موضوع اجرای مالیات بر عایدی سرمایه و افزایش هزینه سرمایهگذاری در بازارهای غیرمولد را هم جدی گرفت. مجموعه این متغیرها راهکارهای اصلی افزایش کارایی بازارسرمایه هستند.
علی جبلعاملی، در ادامه گفتگو با مدار اقتصادی و در پاسخ به این موضوع که شما به معاملات گواهی سپرده شمش نقره در بورس کالا اشاره کردید؛ این اقدام برای اقتصاد، بازارسرمایه و سرمایهگذار چه مزیتی ایجاد میکند؟ گفت: ما به هر میزانی در بازارهای کالایی ابزارهای جدیدی برای عرضه محصولات و داراییهای پایه ایجاد کنیم، یک گام به سمت توسعه بازارسرمایه حرکت کردهایم.
او افزود: طلا، زعفران، زیره، فولاد، حتی برق در بورس انرژی و ... همگی تا پیش از عرضه در بورسهای کالایی و انرژی مشکلات جدی در بازار داشتند و گرفتار واسطهها بودند. اگر با ابزارها نتوان تمنای سوداگری را کاملا حذف کرد، اما حداقل به میزان قابل توجهی میتوان فضای آن را محدود کرد.
معاون توسعه بازار گروه مالی کارآمد، با بیان اینکه معاملات طلا در بورس کالا کاملا موفق بود یا چه کسی فکر میکرد عرضه زعفران در بورس کالا تا این اندازه موفق باشد، افزود: خوشبختانه گواهی سپرده نقره نیز به زودی راهاندازی میشود و دومین محموله نقره هم طی هفته گذشته در انبار بورس کالا جای گرفت. بدون شک نقره هم در بورس کالا مسیر طلا را طی میکند. امیدوارم بعد از طلا بتوانیم با افزایش عمق بازار شاهد راهاندازی نخستین صندوقهای نقره هم باشیم؛ به نظرم هر ابزار جدیدی در بورس کالا در کل بازارسرمایه جذابیت ایجاد میکند.
علی جبلعاملی، در پایان گفتگو و در پاسخ به این سوال مدار اقتصادی که باتوجه به مزیتهای بورس کالا عرضه خودرو در این رکن بازارسرمایه توجیهپذیر است یا خیر؟ گفت: در این رابطه مدیرعامل بورس کالا چند هفته پیش طی گفتگوی خبری استدلالهای درستی را مطرح کرد؛ اینکه چه افرادی از عرضه خودرو در بورس کالا خوشحال نمیشوند؟ آنها که امضاهای طلایی دارند و از مجرای معاملات غیررسمی منتفع میشوند.
او افزود: به اذعان خودروسازان، در مقطعی که خودرو در بورس کالا عرضه میشد به قیمت واقعیتر و ارزانتر از بازار به دست مشتری میرسید. از سوی دیگر تفاوت قیمت کارخانه و بازار در نهایت به سهامداران و خود خودروسازها باز میگشت. بله! عرضه خودرو در بورسهای کالایی دنیا عرف نیست اما اکنون ما در شرایطی هستیم که میزان عرضه و تقاضای خودرو متناسب نیست و باید این صنعت را با شرایط تطبیق بدهیم و چه بخواهیم و چه نخواهیم، کلید قفل صنعت خودرو، بورس کالا است.
قائممقام مدیرعامل گروه مالی کارآمد، ادامه داد: عرضه خودرو در بورس کالا با شرایط فعلی به نفع مصرفکننده، تولیدکننده و صنعت کشور است. اگر قرار است خودرو در بازار گران فروخته شود، بهتر نیست این افزایش قیمت به تولیدکننده برسد؟ بورس کالا و خودروسازها این آمادگی را دارند که خودرو در بورس کالا عرضه شود و امیدوارم وزارت صمت با تدبیر و درایت به تسهیل شرایط عرضه خودور در بورس کالا کمک کند.
