معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس:
شاخص هم‌وزن تصویر دقیق‌تری از بازارسرمایه ارائه می‌دهد؛ نشانه‌های بازگشت حقیقی‌ها به بازار سهام
به گزارش مدار اقتصادی، رضا عیوضلو، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، با اشاره به روند نمودارهای شاخص کل و شاخص هم‌وزن در ۹ ماه گذشته، توضیح داد: در این دوره بازده شاخص هم‌وزن، به شاخص کل نزدیک بوده است.
رضا عیوضلو، گفت: تفاوت شاخص هم‌وزن و شاخص کل در این است که در شاخص هم‌وزن تفاوتی میان شرکت‌های کوچک و بزرگ وجود ندارد؛ یعنی شرکت‌های کوچک به همان اندازه شرکت‌های بزرگ در این شاخص تأثیرگذار هستند. به همین دلیل می‌توان گفت شاخص هم‌وزن تصویر دقیق‌تری از وضع کلی بازار ارائه می‌دهد.
عیوضلو اضافه کرد: شاخص آزاد شناور نیز شاخص دیگری است که می‌توان آن را به نوعی بیانگر «حال سرمایه‌گذار» دانست. چون در این شاخص، سهام کنترلی، که بعضاً در اختیار سهامداران عمده قرار دارد و قابل معامله در بازار نیستند، از محاسبات حذف شده‌اند. بنابراین، این شاخص تنها سهامی را در نظر می‌گیرد که در دسترس سرمایه‌گذاران قرار دارد. این شاخص در دوره مورد بررسی، بازده ۴۵ درصدی را ثبت کرده است.
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به خالص ارزش خرید حقیقی‌ها که در بازار معمولاً از آن به‌عنوان «ورود و خروج پول» از آن یاد می‌شود، توضیح داد: در سال ۱۴۰۳ هرچه به پایان سال نزدیک شدیم خروج پول از بازار کاهش یافت، این روند حالا در ۲ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴، کاملاً مثبت شده است. به‌طوری که در این ۲ ماه، خالص خرید حقیقی‌ها بالغ بر ۸ هزار میلیارد تومان بود که نشان‌دهنده افزایش اقبال سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سرمایه است.
عیوضلو، توضیح داد: یکی دیگر از شاخص‌هایی که می‌توان به آن برای تحلیل وضع بازار اشاره کرد، روند معاملات است. در ۶ ماهه نخست پارسال حجم معاملات پایین بود؛ اما در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و ابتدای سال ۱۴۰۴، شاهد افزایش قابل توجهی در حجم معاملات بوده‌ایم. چنان‌که در نیمه نخست سال گذشته، میانگین معاملات روزانه سهم، حق تقدم و صندوق‌های سهامی حدود ۴ هزار میلیارد تومان بود؛ اما این رقم در ۶ ماه دوم پارسال به حدود ۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این رقم در ۲ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴، به بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان در روز رسیده است؛ که نشانه‌ای مثبت از رونق معاملات در بورس و فرابورس به‌شمار می‌رود.
حرکت افزایشی حجم معاملات
عیوضلو افزود: در بورس، حجم معاملات در ۶ ماه نخست پارسال حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان بود که در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۳ به بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. هم‌چنین، مقایسه ۲ ماه اول سال ۱۴۰۳ با ۲ ماه اول ۱۴۰۴ نشان می‌دهد از ۱۱۰ همت به ۳۶۰ همت رسیده‌ایم. این روند افزایشی در فرابورس نیز تکرار شده و نشان می‌دهد حجم معاملات به‌شدت افزایش یافته است.
حجم معاملات در بورس کالا و بورس انرژی
عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در بورس‌های کالایی نیز این روند مشهود است. در ۶ ماه اول سال گذشته، حجم معاملات بورس کالا ۸۳ هزار میلیارد تومان بود که در ۶ ماه دوم پارسال به ۳۶۰ هزار میلیارد تومان رسید. در ۲ ماه ابتدایی امسال نیز همین روند ادامه یافت. اکنون می‌توان گفت حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در بورس کالا معامله می‌شود که اغلب شامل کالاهای اساسی است. روند جدیدی نیز در حال شکل‌گیری است که مربوط به رشد اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالا است. قانون تأمین مالی، قانونی بسیار خوب بوده که باعث گشایش‌هایی در حوزه اوراق‌سازی در بورس کالا شده است. به ویژه گواهی سپرده کالایی که ارزش افزوده‌اش در حال افزایش است و امید می‌رود روند رو به رشدی داشته باشد.
او افزود: در بورس انرژی نیز پتانسیل‌های خوبی دیده می‌شود و باتوجه به ناترازی‌های موجود به ویژه در حوزه انرژی، این بورس می‌تواند نقش‌آفرینی موثری در اقتصاد انرژی داشته باشد. از منظر آماری از میان ۵۰۰ شرکت فعال در بورس تهران، فرابورس و بازار پایه، حدود ۷۷ درصد آن‌ها در این دوره بازده مثبت داشته‌اند و ۵۷ درصدشان بازدهی بیش از نرخ سود بانکی را ثبت کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد حجم قابل توجهی از شرکت‌ها عملکرد مناسبی داشته‌اند.
عیوضلو ضمن مقایسه وضعیت بورس با سال ۱۳۹۹، تاکید کرد: هم‌چنین مقایسه با سال ۱۳۹۹ نیز صورت گرفته است؛ شاخص‌ها اکنون حدود ۵۰ درصد بالاتر از پیک سال ۱۳۹۹ هستند و حدود ۶۰ درصد از شرکت‌ها نسبت به آن دوره بازده مثبت ثبت کرده‌اند.
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: این امر نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌های بورسی و فرابورسی توانسته‌اند اثرات آن دوره بحرانی را جبران کنند. در سال ۱۴۰۳ شرکت‌های بورسی و فرابورسی مجموعاً ۷۵۷ هزار میلیارد تومان سود میان سهامداران خود تقسیم کرده‌اند که نسبت به سال ۱۳۹۹، رقم قابل توجهی به شمار می‌رود. روند کلی سودآوری شرکت‌ها نیز افزایشی بوده است.
عیوضلو، با اشاره به این‌که دغدغه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، حمایت از حقوق سهامداران خرد است، گفت: آمارها نشان می‌دهد حجم اطلاع رسانی‌های به‌موقع در بازار به شدت افزایش یافته است. براساس دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس، زمان افشای اطلاعات مشخص شده و شرکت‌ها با نظارت و آموزش توانسته‌اند تأخیر در اطلاع‌رسانی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند. در حال حاضر میانگین تاخیر در افشای اطلاعات به کم‌تر از یک روز رسیده است.(۰.۸ روز در ۳ ماه پایانی سال ۱۴۰۳)
جزئیات نهادهای مالی فعال
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، اعلام کرد: تعداد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به ۱۲۳۲ نهاد رسیده که شامل؛ ۵۲۵ صندوق سرمایه‌گذاری، ۱۹۳ شرکت سرمایه‌گذاری، ۱۲۰ شرکت کارگزاری، ۹۸ شرکت سبدگردان، ۱۲ شرکت تأمین سرمایه و ۳۰ شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری می‌شود. در سال‌های اخیر، شاهد رشد چشمگیر حجم صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده‌ایم. منابع تجهیز شده این صندوق‌ها اکنون به حدود ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد در گذشته حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود. این رشد در صندوق‌های درآمد ثابت ۳۳ درصد، در صندوق‌های سهامی ۱۸ درصد و در صندوق‌های کالایی ۴۴ درصد بوده است.
عیوضلو، اعلام کرد: در بورس‌های کالایی نیز روندی به سمت اوراق سازی و توسعه اوراق بهادار مبتنی بر کالا شکل گرفته است. به‌طوری که پارسال حدود ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی در بازار سرمایه صورت گرفت که از این رقم، ۱۱۰۰ همت از محل انتشار سهام و ۶۸۰ همت از طریق ابزارهای بدهی بود. در ۲ ماه ابتدایی امسال، ۳۲ همت تأمین مالی از طریق انتشار سهام و ۴۱ همت از طریق اوراق بدهی صورت گرفته است. هم‌چنین تفکیکی میان اوراق دولتی و غیردولتی وجود دارد. در سال گذشته حدود ۶۰۰ همت از تأمین مالی دولت از بازار سرمایه تأمین شد. بخش غیردولتی نیز پارسال ۷۵ همت تأمین مالی داشت و در ۲ ماه ابتدایی امسال، ۱۱ همت برای بخش غیردولتی تأمین مالی شده است.
عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: شهرداری‌ها نیز بخش قابل‌توجهی از تأمین مالی خود را از بازار سرمایه انجام داده‌اند. در اوراق دولتی، ۲۸ درصد از حجم اوراق در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. اما در اوراق شرکتی (مربوط به بخش خصوصی)، تقریباً ۱۰۰ درصد اوراق منتشرشده توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری خریداری شده‌اند.
